The Emerald
Bijlmerbajes wordt stadswijk Bajeskwartier. Bij die transformatie blijft de stedenbouwkundige opzet intact. Het gebied is straks opnieuw herkenbaar aan torens, streng in het gelid aan weerszijden van de centrale ‘Kalverstraat’ en nog altijd omgeven door de gevangenismuur-met-gracht.
De nieuwe gebouwen zijn familie van elkaar. Als verwijzing naar de strakke gevangenistorens, gaf het masterplan alle architecten immers de ontwerp-uitdaging mee van rechthoekige torens met een lichtgekleurde grid-gevel.
Voor optimale woonkwaliteit, onderscheidende identiteit en ontwerpplezier, zochten we binnen dit gegeven naar speelsheid, naar licht en lucht. We verlieten het idee dat de buitenste schil van de gebouwen ook de gevel moet zijn en ontwierpen The Emerald als torens met schuin weglopende hoeken. Daaromheen: een stalen constructie die wél de gegeven contour van het plot volgt. Dit open, driedimensionaal raster omhult de woningen en de buitenruimtes, en loopt bovenin door langs de dakterrassen van de teruggelegde woningen. Deze dubbele gevel maakt The Emerald duidelijk familie van de The Starling, die we eerder ontwierpen voor Bajeskwartier.
The Emerald
Drie geschakelde gebouwen met 123 woningen (49 woningtypes; 42-157 m²); horeca, collectieve woonkamer, parkeren
Locatie
Bajeskwartier, Amsterdam
Opdrachtgever
Bajeskwartier Ontwikkeling bv
Oplevering
2028
Aannemer
BAM
Landschap
LOLA Landscape
Architecten
Arons en Gelauff architecten, Civic Architects
Masterplan
OMA, FABRICations, LOLA Landscape
Adviseurs
BAM Advies & Engineering, Techniplan, Rodenburg, DGMR
Renders
Surrend3r
The Emerald bestaat uit drie geschakelde woontorens in het entreegebied van het Bajeskwartier Amsterdam. Binnen de contouren van de oude gevangenis zijn ze overhoeks geplaatst, en bewegen zo mee met de naar de Amstel buigende centrale as door het gebied.
Samen met Civic Architects pakten we locatie, volumes en programma op om er een drie-eenheid met een eigen karakter te ontwerpen. Samen ontwierpen we ook de gezamenlijke woonkamer en horeca bij de entree. The Emerald heeft zo een enorme variatie in type appartementen gekregen. Aan de grote getrapte dakterrassen liggen penthouseappartementen met op hun dak zonnepanelen en buffering van regenwater.
Bijzonder is de tweede lage toren; een haast zwevende toren waar de Kalverstraat en een vijver onderdoor gaan. Zes verdiepingen, slechts steunend op één poot.
De stoere metalen structuur rondom is demontabel en dus herbruikbaar – net zoals nu 98% van het Bajes-materiaal wordt hergebruikt.
Hoek zonder hoek
De middelste toren krijgt halverwege een twist: we gaven de plattegrond een zetje, verdraaiden ‘m iets zodat basis en top net van elkaar verschillen - terwijl de omhullende staalconstructie wel consequent wordt doorgetrokken. Van afstand is die verdraaiing zichtbaar doordat je op andere plekken door de hoeken heen kunt kijken: hier liggen hoekappartementen, maar niet tot aan de hoek.
Groen
Bajeskwartier wordt een van de eerste wijken met een BENG-label in Amsterdam. Ook The Emerald is energieneutraal en klimaatadaptief van opzet. Op het dak liggen zonnepanelen en tuinen en regenwater wordt er opgevangen. Het raster is volledig demontabel. De tuin rond The Emerald krijgt direct aan het raster klimplanten die al na enkele jaren het gebouw verrijken met een begroeide onderkant. De rondgaande balkons worden opgeleverd met meer dan 600 grote, vaste plantenpotten met gevarieerde beplanting. Vanaf dag één bepaalt robuuste beplanting het groene karakter van The Emerald.
Diagonale gang
De woningen in het zwevende gebouw zijn bereikbaar via de centrale entree van de hoge toren. Daarvandaan loopt een schuine corridor op hoogte, die de woningen erlangs meteen een bijzondere plattegrond geeft.
Spel met licht
De dichte delen achter het witgekleurde raster, dus de buitengevels van de torens, zijn subtiel smaragdgroen, emerald green. Raster, schuine gevels en kleur zorgen voor een spel met licht en schaduw dat door de dag en door het jaar heen voortdurend wisselt.
Voetstuk
De zwevende toren is zes meter opgetild en balanceert op één poot. In die poot is een trap verwerkt die naar de twee parkeerlagen onder de vijver leidt.
Buiten-binnen
Op alle verdiepingen liggen de woonkamers met glazen puien over de volle hoogte op de hoeken voor prachtig zicht en licht. Balkons met balustrades van glas lopen rondom en variëren in diepte door de schuine gevels. The Emerald wordt een opvallend luchtig trio van torens.
Bajeskwartier in ontwikkeling
Bajeskwartier wordt ontwikkeld van een gevangenisterrein tot een compact en groen stuk stad. Het masterplan van OMA, FABRICations en Lola Landscape Architects is gebaseerd op de zes thema's van gezonde verstedelijking: gezond leven, vitale economieën, veerkrachtige systemen, sociaal-cultureel verbonden, energietransitie en materiaalkringloop.
Waar hoge torens met cellen stonden, verrijzen nu nieuwe woongebouwen. Het openbaar gebied wordt een doorlopend park van aaneengeschakelde tuinen. Overal wordt uitgenodigd tot bewegen, sport en spel. Of tot rust. De wijk is autoluw ontworpen, energieneutraal georganiseerd, natuurinclusief ingericht en klimaatadaptief van opzet. Zichtbaar hergebruik van originele bajes-elementen houden er de historie levend en benadrukt de circulaire en duurzame ambities.
